Oude bekenden
Mijn werk als fotograaf is moeilijk uit te leggen aan anderen. Van oude bekenden die mij via Google gezocht hebben ontvang ik zo nu en dan vreemde berichten met teksten als: “Zo, jij bent ook geen spat veranderd!”
Ze doelen daarmee niet op de boven mijn cv geplaatste gekookte varkenskop, die cineasten en fotografen boven de dertig nu eenmaal kenmerkt – om Gerard Reve eens vrij te citeren – maar op de hoeveelheid naakt in mijn werk.
Naakt = neuken + neuken = lachuh!!!
Met de uitspraak dat ik niet veranderd zou zijn doelt men op het feit dat ik in mijn leven nogal stevig in de rondte heb geneukt. Zelf ben ik daar in het geheel niet trots op, maar als die vroegere obsessies van mij bij een ander een glimlach op het gezicht weten te toveren, dan vind ik dat best.
Ga ik zelf uitleggen waar mijn werk over gaat, dan wordt het nog ingewikkelder en valt er helemaal niets meer te lachen, dus u mag hier afhaken.
Ik zie mezelf bovenal als een studiofotograaf. Zo veilig als ik mij in de studio voel, zo onzeker beweeg ik mij op locatie. De zon doet nooit wat ik wil, ik kan benodigde accessoires in mijn cameratas nooit snel genoeg lokaliseren en bovenal heb ik het benauwende gevoel de situatie niet in de hand te hebben.
Nu werken de meeste studiofotografen in opdracht aan afgeronde producties die misschien, zoals in de reclame vaak gebeurt, jaarlijks of per seizoen terugkeren.
Voor mij gelden andere wetten. Ik kies mijn eigen projecten en besluit daar zo lang als ik gemotiveerd blijf aan door te werken. Die projecten zijn slechts ten dele gebaseerd op een thema. Eerder heb ik een specifieke groep mensen op het oog. Zo’n project kan een jaar duren, soms wel twee jaar totdat ik mijn project volledig heb uitgeput. Geen seconde eerder, want mijn hoofd heeft bij het starten van zo’n project met honderde vragen vol gezeten en die vragen moeten beantwoord worden, coûte que coûte.
Wie stevig in de rondte heeft geneukt, heeft geen ervaring met een levenslange relatie en zelfs de korter durende relaties blijken vaak achteraf toch niet zo diepgaand te zijn geweest. Ik lijd niet onder die conclusie, want ik realiseer me tegelijkertijd dat ik wel oorverdovend veel lol heb gehad in het mislukken als keurig aangepaste, professionele echtgenoot.
Het lag eigenlijk voor de hand dat ik vroeg of laat een project zou aangaan waarin stellen die lang samen zijn centraal zouden staan. Op de een of andere manier heb ik ervoor gekozen niet huis aan huis te gaan aanbellen om keurige mensen op de bank te fotograferen, maar heb ik mij voornamelijk gericht op een groep mensen van middelbare leeftijd die zichzelf als “swingers” omschrijven.
Ze hebben hun eigen taal. Ze praten over wappen of niet wappen, ze gebruiken het woord “klik” vaker dan mijn camera het geluid kan reproduceren. Ze weten precies wat een “verdwaalde hand” is en alle vrouwen zijn vanaf hun jeugd al “bischierig” en vrijwel alle mannen homofoob.
Deze mensen wijken verder vrijwel niet af van de gemiddelde Nederlander. Ze zijn meestal op middelbare leeftijd, de kinderen zijn (bijna) de deur uit en zij storten zich met overgave op wat zij vermoeden dat zij in hun leven tekort zijn gekomen. Een volmaakt legitieme actie, wat mij betreft.
Omdat ik echter zelf qua seks in mijn leven zeker niets tekort gekomen ben, was het wel zwaar om de logica achter hun gedachten te volgen. Ik denk dat ik zo’n 40 stellen op bezoek heb gehad, waarvan ik er 30 (?) heb gefotografeerd.
Hoewel ik deze serie een van de meest fascinerende vond van mijn carriere tot nu toe en mij opperbest voelde, bleek ik al snel op de zenuwen te gaan werken van mijn meest directe omgeving.
Vraag nooit iemand die aan het bevallen is van een negenponds baby om er even de rem op te zetten. Ik werd zo godvergeten kwaad dat ik de studio, tevens mijn onderdak, heb verlaten en vooralsnog niet meer ben terug gekeerd. Nu meer dan twee weken later ben ik nog steeds razend.
Naar de foto’s durf ik niet eens meer te kijken. Opeens snap ik waarom die langere projecten zo uitputtend kunnen zijn. Ik heb me wel al die tijd moeten verplaatsen in zaken die mij eigenlijk niet zo bezighouden. Ik was voortdurend niet op zoek temidden van compulsieve zoekers. Men kan een hoop op mij tegen hebben, maar ik weet altijd precies wat ik zoek en op die ene missende sok na vind ik ook steevast wat ik zoek.
[ wellicht bij een andere gelegenheid meer ]